ህዩዋ..ህዩዋ
ህንግጫ-የኮንታ_ብሔር_ዘመን_መለወጫ!!
የኮንታ ብሔር በሀገር አቀፍ ደረጃ በተለየ መልኩ የሚገለጽባቸው በርካታ የሚዳሰሱና የማይዳሰሱ ታሪካዊ እና ባሕላዊ ቅርሶች ባለቤት ነው።
ብሔሩ ካሉት በርካታ የማይዳሰሱ ሀብቶች መካከል አንዱ የኮንታ ብሔር ዘመን መለወጫ በዓል-ህንግጫ አንዱ ነው፡፡
ህንግጫ በብሄሩ ትልቅ ስፍራ የሚሰጠው ታላቅ የዘመን መለወጫ በዓል ሲሆን ከትውልድ ወደ ትውልድ ሲተላለፍ የመጣ የብሔሩ ማንነት መገለጫም ነው።
በኮንታ ብሔር ዘንድ ህንግጫ የአሮጌው ዓመት ማብቅያ እና የአዲሱ ዓመት መጀመሪያ ወይም መሸጋገሪያ በዓል ነው፡፡
የሚከበረው የዘመን መለወጫ ‹‹ህንግጫ›› በአል ዘመን ተሸጋሪና ሁሉም የብሔሩ ተወላጆች በአብሮነት የሚያከበሩበት በአል ነው።
‹‹ህንግጫ›› ያማረ፣ ያጌጠ፣ የለመለመ ማለት ሲሆን አደይ አበቦች ፈክተው የሚታዩበት በአል ከመሆኑም ባለፈ በብሄረሰቡ ዘንድ በታላቅ ጉጉት ተጠብቆ በየአመቱ የሚከበር ልዩ በዓል ነው።
በዓሉ ከጳጉሜ 5/6 እስከ መስከረም 30 ድረስ የመስቀል በዓልን አካቶ የሚከበር ሲሆን ህብረተሰቡ ከቤት ውስጥ ጀምሮ ደጃፍና አከባቢውን የማጽዳት ዘመቻ በማድረግ በማጽዳትና በማስዋብ አዲሱን ዓመት በአዲስ መንፈስ ለመቀበል የሚሰናዱበትና ለበአሉ ከ12 አይነት በላይ ባህላዊ ምግቦች የሚዘጋጅበት በብሔሩ ተወላጆች ዘንድ እጅግ ልዩ ቦታ የሚሰጠው ነው።
የዘመን መለወጫ በአል ማብሰሪያ እሳት የሚወጣው ከጳጉሜ5/6 ምሽት ሲሆን ሲነድ የቀረው የማገዶ ጫፍ ከእሳት ዳር ተመዞ ወደ ዉጪ በመጣል ነዉ፡፡
መጠሪያውም ‹‹ ፂፋ ››ተብሎ ይጠራል።
የቤቱ አባወራው በያዘው ‹ፂፋ› ለዘመን መለወጫ/ለህንግጫ/በዓል ያደረሰውን ፈጣሪ እያመሰገነ እቤት ውስጥ ሰላም፤ ደስታና ጥጋብ እንዲሆን እየተመኘ ከቤት ደግሞ ክፉ መንፈስ እንዲወጣ እቤት ውስጥ ባሉት እቃዎች ላይ ‹በጺፋው› እየነካካ ወደ ውጪ ይዞት ይወጣና ይጥለዋል፡፡
በህንግጫ በዓል ያለው ለሌለው አካፍሎ የሚበላበት፥ ድሃውም ሀብታሙም እኩል የሚያከብሩት የአብሮነት ተምሳሌት ክብረ-በዓል ነው።
ህንግጫ በአል ታሪካዊ ይዘቱን ሳይለቅ ከትውልድ ወደ ትውልድ ተሸጋግሮ ዛሬ ላለንበት ጊዜ የደረሰ በመሆኑ ሁሉም የብሄሩ ተወላጆች የታሪክ መዛነፍ ሳይኖር ባህሉን ጠንቅቆ በማወቅና ለመጪው ትውልድ በማስተላለፍ ኃላፊነታችንን ሊንወጣ ይገባል፡፡
“ህዩዋ ህዩዋ” ህንግጫው ብለናል።
አቤ ነኝ ከኮንታ ከሃበሻ የተወሰደ
- የበርሊን ማራቶን ባለማዕረግ ትግስት እነ ዱቤ ጂሎ ቢሳተፉ ታዝረከርካቸው ነበር
በማራቶን ከሁለት ደቂቃ በላይ ማሻሻል እጅግ የሚደነቅና ያልተለመደ ነው። ባለሙያዎቹ ወይም አሰልጣኞቹ የሮጠችበትን ፍጥነት በሰዓትና ርቀት ከፋፍለው ቢያቀርቡት ምን አልባትም ወንዶችን የሚገዳደር ፍጥነት ተጠቅማ ሮጣለች። የኢትዮጵያ አትሌቲክስ ፌዴሬሽን ተቴክኒክ ዳይሬክተርና የአትሌቶች ኮሚሽን ሰብሳቢ የነበሩት የዛሬው የተከበሩ ዱቤ ጅሎ አይነቱን ሯጮችን አዝረክርኮ ማሸነፍ የሚያስችላትን ሃይል አሳይታለች። የበርሊና ባለ ማዕረግ ትዕግስት!! ተግስት … Read moreContinue Reading - የኢትዮጵያ ሃይማኖት ተቋማት ጉባኤ ሰላም፣ እርቅና አብሮነት እንዲጎለብት ዜጎች የሚጠበቅባቸውን እንዲያወጡ ጥሪ አቀረበ
በመጪው አዲስ ዓመት ሰላም፣ እርቅና አብሮነት እንዲጎለብት ሁሉም ዜጋ የበኩሉን ሚና ሊወጣ እንደሚገባ የኢትዮጵያ ሃይማኖት ተቋማት ጉባኤ ጥሪ አቀረበ፡፡ የኢትዮጵያ የሃይማኖት ተቋማት ጉባኤ ብሔራዊ የጸሎት መርሐ ግብር በወዳጅነት አደባባይ አካሂዷል፡፡ የጸሎት መርሐ ግብሩ አዲሱን 2016 ዓመተ ምህረት በይቅርታና በእርቅ መቀበልን ዓላማ ያደረገ መሆኑ ተገልጿል፡፡ ጉባኤው የጳጉሜን ቀናትን የጸሎትና ንስሐ መርሐ … Read moreContinue Reading - ህዩዋ..ህዩዋ
ህዩዋ..ህዩዋ ህንግጫ-የኮንታ_ብሔር_ዘመን_መለወጫ!! የኮንታ ብሔር በሀገር አቀፍ ደረጃ በተለየ መልኩ የሚገለጽባቸው በርካታ የሚዳሰሱና የማይዳሰሱ ታሪካዊ እና ባሕላዊ ቅርሶች ባለቤት ነው። ብሔሩ ካሉት በርካታ የማይዳሰሱ ሀብቶች መካከል አንዱ የኮንታ ብሔር ዘመን መለወጫ በዓል-ህንግጫ አንዱ ነው፡፡ ህንግጫ በብሄሩ ትልቅ ስፍራ የሚሰጠው ታላቅ የዘመን መለወጫ በዓል ሲሆን ከትውልድ ወደ ትውልድ ሲተላለፍ የመጣ የብሔሩ ማንነት … Read moreContinue Reading - የኪንታሮት ሕመም (Hemorrhoid) እና የባሕል ሕክምናው መዘዙ
(ከታች የቀረቡት ሁለት ታሪኮች በእውነታኛ ገጠመኞች የተመሠረቱ ሲሆን ‘አቶ አበበ’ እና ‘አቶ ከበደ’ የሚሉት ስሞች እውነተኛ የታካሚዎች ስም አለመሆኑን እንገልጻለን) አቶ አበበ የ60 ዓመት አዛውንት ሲሆኑ የ5 ልጆች አባት ናቸው፡፡ የሚኖሩት በአዲስ አበባ ከተማ ሲሆን ላለፉት 2 ዓመታት በኪንታሮት (Hemorrhoid) በሽታ ታመው ከነገ ዛሬ ይሻለኛል ሲሉ ቢቆዩም ሕመሙ ግን እየተባባሰባቸው … Read moreContinue Reading - ዝንጀሮዎች ለኒው ደልሂ የቡድን 20 ጉባዔ ስጋት ሆነዋል
የህንድ ዋና ከተማ ኒው ደልሂ ከ10 ቀናት በኋላ የቡድን 20 አባል ሀገራት ስብሰባን ለማስተናገድ ጉባዔው በዝንጀሮዎች እንዳይረበሽ እየተዘጋጀች ነው። ከተማዋ እንግዶቿን ለመቀበል እያደረገችው ባለው ሽር ጉድ ውስጥ ለአንድ ጉዳይ የተለየ ትኩረት ሰጥታለች፤ ዝንጀሮዎችን ከመሰብሰቢያ አዳራሽ የማራቅ ዘመቻ። በከተማዋ የተለያዩ አቅጣጫዎች አስፈሪ የዝንጀሮ ምስሎች እና ቅርጾችን እያስቀመጠች ሲሆን፥ የእንስሳት ድምጽን የሚያስመስሉ … Read moreContinue Reading
